دستگاه شیردوش در یک گاوداری به مدیریت خوب هم نیاز دارد
هنگام بازدید از یک گاوداری، قبل از معاینه گاوها با دستگاه سونوگرافی، مدیر گاوداری گله مند بود که با وجود اینکه سالن شیردوشی بسیار مجهز است اما زمان دوشش گاوها طولانی است، بنابراین از او خواستم که اگر ممکن است نگاهی به سالن شیردوشی بیندازم. من همیشه تجهیزات آزمایش سامانه شیردوشی خود را همراه خود حمل می کنم زیرا در مواردی که کمتر انتظار آن می رود، ممکن است به آنها احتیاج پیدا کنم. بازرسی من از سامانه شیردوشی نشان داد که تاکنون هیچ آزمایشی در زمینه ارزیابی سامانه شیردوشی صورت نگرفته است.
خلاء خرچنگی شیردوشی همیشه نیاز به کنترل و تنظیم دارد
من دستگاه خلاءسنج خود را به لوله انتقال دهنده شیر، نزدیک مخزن جمع آوری شیر وصل کرده و متوجه شدم که میزان خلاء دستگاه عامل، ۳۱.۲ می باشد. این مقدار برای سالن های شیردوشی که لوله های جمع آوری شیر در پائین قرار دارد، در دامنه طبیعی می باشد. اما میزان خلائی که اهمیت دارد، خلاء خرچنگی است که بایستی بین ۲۶.۲ و ۳۱.۲ سانتی متر باشد و اکثر متخصصان توصیه می کنند که اگر سامانه به خوبی قادر به حفظ خلاء ایجاد شده می باشد، ترجیحا باید مقادیر بین ۲۸.۷ و ۳۲.۲ را در نظرگرفت. من میانگین مکش چنگک را در زمان حداکثر جریان شیر، روی ۱۰ گاو اندازه گرفتم و متوجه شدم که اندازه آن از ۲۳.۵ تا ۲۷.۵ سانتی متر متغیر است. این یکی از مهمترین دلایل پائین بودن سرعت دوشش گاوها بود.
در دو نوبت گردش کار شیردوش، من انتهای سرپستانکها را نمره بندی کردم و متوجه شدم که بیش از نیمی از آنها نمره ۳ و ۴ داشتند و سرپستانکها تحریک و حساس شده بودند. من ۶ گاو را با دست دوشیدم، یکی از آنها پستانی نامتعادل داشت که بعد از برداشتن شیردوش از پستان، تقریبا ۳۴۰ گرم شیر از آن دوشیده شد. بقیه گاوها واقعا بطور کامل دوشیده شده بودند.
ما معمولا تنظیمات قطع خلاء دستگاه را زمانی صحیح می دانیم که تا ۲۰ درصد گاوها حدود ۴۵۰ گرم باقیمانده شیر در پستانها دارند و حد معمول آن ۵۶ تا ۱۱۳ گرم می باشد. زمانی که من در حال جمع آوری این اطلاعات بودم، روند شیردوشی را مشاهده کرده و برخی موضوعات دیگر را به خاطر سپردم که در مورد آنها بحث کنم.
فردای آن روز با مسئول سالن شیردوشی در مورد ماشین شیردوش صحبت کردم، به این دلیل که بیشترین بازدهی را روی روند شیردوشی دارد. به او توضیح دادم که خلاء پائین خرچنگی شیردوش، باعث طولانی شدن زمان دوشش گاوها و متعاقبا وارد شدن آسیب بیشتر به انتهای سر پستان شده است. مسئله دیگری که این مشکل را تشدید می کرد، قطع خودکار مکش دستگاه بود که به صورتی تنظیم شده بود که گاوها به طور کامل و خیلی خشک دوشیده شوند. عامل دیگر کند بودن دوشش گاوها، نامناسب بودن سر پستانها بود که باعث می شد به خوبی پستانها تحریک نشوند. در نتیجه گاوها در شروع شیردوشی و قبل از رهاسازی شیر از پستان، بیش از حد دوشیده می شدند.
اولین سئوال این بود که به چه میزان خلاء خرچنگی را تغییر دهیم. ما معمولا اصلاحات را به میزان کم اعمال می کنیم و میزان مکش را در هر هفته به اندازه ۱.۲ سانتی متر تغییر می دهیم، تا زمانی که به مقادیر مورد نظر برسد. میزان خلاء دستگاه به اندازه ای نیاز به تغییر داشت که ما تصمیم گرفتیم که همه تغییرات را در یک نوبت اعمال کنیم و میزان خلاء دستگاه را به اندازه ۱.۲ تا ۲.۵ سانتیمتر افزایش داده و به ۳۵ برسانیم. میزان خلاء خرچنگی که من پس از انجام این تغییر اندازه گرفتم، بین ۲۷.۵ و ۳۰ بود.
تنظیم مجدد قطع مکش دستگاه
ما تنظیمات قطع مکش دستگاه را به صورتی تغییر دادیم که شیردوشی در مقایسه با قبل، کمی زودتر متوقف شود و می خواستیم که در هفته های آینده اثر آن را ارزیابی کنیم. ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که با یک سامانه شیردوشی سر و کار داریم و هر تغییری، عملکرد بخشهای دیگر دستگاه را تحت تاثیر قرار می دهد. در گاوداری مورد بررسی، یک فرصت بزرگ برای بهبود عملکرد سالن شیردوشی از طریق اصلاح روال شیردوشی وجود داشت. شیردوش ها از روش پیشرو – پیرو استفاده می کردند. به این صورت که شخص اول، سرپستانکها را در محلول ضدعفونی غوطه ور می کرد و نفر دوم با دست، یک دوشش انجام می داد. مرحله بعدی پاک کردن محلول ضدعفونی از سرپستانک ها و سپس اتصال واحدهای شیردوشی بود. این روش آماده سازی در صورتی کارآمد می باشد که زمان بندی صورت گرفته صحیح باشد. در سالن شیردوشی چندین اشکال قابل راهنمایی کردن وجود داشت. مواردی که به عنوان راهنمایی در شیردوشی ارائه کردم شامل نکات زیر می باشد:
۱- برای کاهش انتقال باکتری از گاوی به گاو دیگر از دستکش استفاده کنید.
۲- محلول ضدعفونی قبل از دوشش باید حداقل به مدت ۳۰ ثانیه با سرپستانک در تماس باشد.
۳- گاوها ابتدا بایستی به مدت ۱۵ ثانیه تحریک شوند که شامل دوشش اولیه با دست و سپس پاک کردن محلول اولیه از سرپستانکها و یا مالیدن سرپستانکها می باشد.
۴- در گله هایی که ۲ بار در روز دوشش دارند باید یک تاخیر ۶۰ تا ۹۰ ثانیه ای و در گله هایی که ۳ بار در روز دوشش دارند، یک تاخیر ۹۰ تا ۱۸۰ ثانیه ای بین تحریک پستان و اتصال خرچنگی وجود داشته باشد.
۵- ضدعفونی سرپستانکها پس از دوشش باید تمام سطح سرپستانک که در تماس با واحد شیردوشی بوده است را در بر گیرد و هر چه سریع تر پس از جدا کردن دستگاه از سرپستانک انجام گیرد. تمامی این مراحل بایستی با حداقل حرکت و جا به جایی صورت گیرد. طراحی و تعیین برنامه شیردوشی بستگی به وضعیت و موقعیت شیردوش، تعداد و سرعت کارکنان شیردوش و مهارت آنها دارد.
تغییر روال کار شیردوش
مسئول شیردوشی تصمیم گرفت که روال کار شیردوشی را به این صورت تغییر دهد که گاوها در گروههای ۶ تایی برای دوشش آماده شوند و اماده سازی گاوها برای دوشش در سه مرحله صورت گیرد. مرحله اول شامل غوطه ور کردن سرپستانکها در محلول ضدعفونی، یک دوشش با دست و غوطه ور کردن مجدد سرپستانکها در محلول ضدعفونی می باشد. مرحله دوم شامل پاک کردن محلول ضدعفونی از سرپستانکها و توجه به نوک سرپستانکها و مرحله سوم شامل اتصال واحد شیردوشی می باشد. من به مسئول واحد شیردوشی متذکر شدم که این روال جدید باید ۱ ماه به همین صورت انجام شود تا کارکنان شیردوش با آن آشنا شوند و از آن زمان به بعد می توان سرعت شیردوشی را افزایش داد. من همچنین متذکر شدم که من فقط بخشی از سامانه شیردوشی را ارزیابی کردم و می توانیم یک روز دیگر را برای من در نظر بگیریم که تمامی سامانه را بررسی کنم و یا اینکه ما می توانیم در زمانی که من در بین بازدیدهای هفتگی از گله، زمان آزاد در اختیار دارم به این مسئله رسیدگی کنیم. در نهایت، قرار شد که ما طی بازدیدهای هفتگی از گله، شیردوش را نیز بررسی کنیم. خوشبختانه، هفته بعد مسئول شیردوشی از بهبود وضعیت شیردوشی خود خوشحال بود.