وبلاگ دستچین

به کم هزینه ترین و مهمترین جزء غذایی خوراک گاو یعنی آب اهمیت بدهید. امروزه گاوهای شیری مثل ماشین های تنظیم شده ای هستند که متکی به ۸۰ تا ۱۲۰ لیتر آب با کیفیت و مزه خوب برای تولید شیر می باشند. همچنین، ۸۷ درصد شیر آب است. اثرات احتمالی کیفیت آب مصرفی بر سلامت گله و تولید شیر خیلی خوب مشخص نشده است. بر اساس تحقیقات دانشگاه ها، راهنمایی هایی برای تمیز، تازه و سالم نگه داشتن آب در گاوداری ارائه شده است. با درنظر گرفتن اینگونه راهنمایی ها نباید تنها از نتایج آب مصرفی برای توجیه مشکلات گله استفاده کنید. تنها روش صحیح و امتحان شده برای تعیین نقش واقعی آب مصرفی در سلامت گله و مشکلات تولید شیر، تامین آب با کیفیت برای تعدادی دام مجزا است تا هر گونه تغییر مثبت در تولید و عملکرد آنها مشخص شود.

کیفیت آب مصرفی بر تولید شیر و سلامت گله تاثیر می گذارد که غیر معمول نیست ولی اغلب به آب توجهی نمی شود. اگر صاحب دامداری باشید یا در یک دامداری فعالیت دارید که کاهش تولید شیر و مشکلات سلامتی غیر قابل توصیف و نامشخص دارید انجام کامل آزمایشات آب ممکن است این مشکلات را مشخص کند. انجام آزمایشات به طور مرتب توسط آزمایشگاه معتبر می تواند با هزینه معقولی اینگونه مشکلات را شناسایی کند.

اگر ظاهر آب خوب به نظر نمی رسد، آن آب مناسب نیست

سالها تجربه گاوداری های شیری نشان داده است که آلوده کننده های ظاهری نسبت به آلوده کننده های تهدید کننده سلامتی نقش بیشتری دارند. به یاد داشته باشید که گاو شیری آستانه چشایی و بویایی مشابهی با انسان دارد. به عبارت دیگر اگر آب برای شما مزه و طعم خوبی ندارد برای گاو شما هم خوب و خوشایند نخواهد بود! برخی از آلوده کننده های معمول شامل موارد زیر هستند:

فلزات. معمولترین فلزات، آهن و منگنز است که به شکل طبیعی یا به خاطر حفاری افزایش می یابند. میزان آهن بیشتر از ۰/۳ میلی گرم در لیتر و غلظت منگنز بیش از ۰/۰۵ میلی گرم در لیتر برای ایجاد طعم فلزی کافی است و می تواند باعث کاهش تولید شیر گردد. موارد دیگر شامل مقادیر زیاد مس است که در اثر خوردگی لوله ها حاصل می شود و باعث طعم فلزی آب میشود.

گاز سولفید هیدروژن. این گاز بوی تخم مرغ مانده و فاسد می دهد که به شدت مصرف آب و تولید شیر را کاهش می دهد. این الودگی معمولا همراه با آهن و منگنز روی می دهد.

مواد محلول. آب حاوی مقادیر زیاد مواد جامد محلول (TDS) است. میزان TDS بیش از حد ۳۰۰۰ میلی گرم در لیتر باعث طعم نامطلوب آب می شود. در موارد حاد، میزان زیاد TDS در آب باعث کم آبی و عدم توازن الکترولیت ها می شود.

نمک ها. میزان کلرید بیش از ۲۵۰ میلی گرم در لیتر در آب باعث طعم نمک در آب شده که منجر به کاهش تولید شیر میگردد. وجود سدیم در آب به ندرت باعث مشکل برای گاو شیری م شود ولیکن باید غلظت سدیم هنگام محاسبه جیره های آنیونی در نظر گرفته شود. البته در صورتی که غلظت آن بیش از ۲۰ میلی گرم در لیتر باشد. موارد افزایش سدیم و کلر موجود در آب، بیشتر در چشمه های عمیق یا ذخایر آبی نزدیک جاده ها (در اثر نمک یخ زدایی) و یا لوله گذاری روی می دهد.

سختی. کلسیم و منیزیم از عوامل اصلی سختی آب هستند. آب با سختی زیاد بر تولید شیر یا سلامت گله تاثیری نمی گذارد ولیکن میزان مواد معدنی زیاد از حد می تواند مشکل زا باشد. غلظت کلسیم بیش از ۵۰۰ میلی گرم در لیتر در آب باید در محاسبات جیره لحاظ گردد. اگر منیزیم آب بیش از ۱۲۵ میلی گرم در لیتر باشد، باعث اثرات ملین می شود و باید در محاسبات جیره لحاظ گردد.

موارد زیر بیماری زا است

مشکلات خیلی جدی ولی کم سابقه در اثر آلودگی آب برای سلامت گله اتفاق می افتد. این حالت، باعث بروز هیچ علامت خاصی در خود آب نمی شود اما باعث بروز مشکلات سلامتی در گله های شیری می شود از جمله:

PH. آب اسیدی با PH کمتر از ۵/۱ باعث افزایش مشکلات مرتبط با بیماری اسیدوز مزمن یا خفیف و کاهش تولید شیر، کاهش چربی شیر، کاهش رشد و افزایش وزن، کاهش مصرف خوراک و افزایش بیماری های عفونی و متابولیکی می شود. آب قلیایی با PH بیش از ۹ باعث بروز مشکلات آلکالوز ضعیف یا مزمن می شود که نتیجه آن ظهور علائم مشابه با اسیدوز ضعیف است. همچنین آلکالوز در زمانی که مقادیر زیاد پروتئین، مواد معدنی و بافر در خوراک وجود داشته باشد باعث تداخل می شود خصوصا اینکه یونجه جیره زیاد باشد.

نیتروژن نیتراتی و نیتریت. میزان نیتروژن نیتراتی تا حد ۲۰۰ میلی گرم در لیتر برای گاو شیری مشکل ایجاد می کند. افزایش نیترات، باعث بروز مشکلات تولیدمثلی در گاو بالغ و کاهش وزن در گله پرواری می شود که به نیترات مصرفی در علوفه بستگی دارد. نیترات همچنین باعث مشکلات تنفسی می شود و به دلیل کمبود اکسیژن مخاط ها خاکستری-قهوه ای رنگ می شوند. غلظت نیتروژن نیتراتی تا حد ۱ میلی گرم در لیتر باعث ایجاد مسمومیت در گاو شیری شده است اما نیتریت بیش از این میزان به ندرت در آب دیده می شود. مسمومیت نیتریت باعث بروز علائم مشابه با مصرف نیترات زیاد از طریق خوراک یا آب می شود که شامل ناباروری، سقط، کاهش رشد و کاهش وزن از شیرگیری می باشد.

سولفات. غلظت سولفات بیش از ۵۰۰ میلی گرم در لیتر باعث اسهال، کاهش چربی شیر و بر هم خوردن تعادل مواد معدنی خصوصا در دام های جوان می شود. میزان زیاد سولفات باعث افزایش نیاز به سلنیوم، ویتامین E و مس می شود. در طی زمان برخی دامها به افزایش سولفات آب عادت می کنند و بروز علائم در آنها کمتر می شود.

باکتری. وجود Ecoil در آب نشانگر یک مشکل جدی در اثر الودگی با فضولات انسانی یا دام است. باکتری Ecoil نباید در آب مصرفی گاو وجود داشته باشد و آب مصرفی برای شستشوی تجهیزات، پستان و سرپستانکها نباید باکتری Ecoil و کلی فرم داشته باشد. مطالعات قبلی نشان داد که آب مصرفی گاو باید تعداد کمتر از ۵۰ کلی فرم در ۱۰۰ میلی لیتر داشته باشد تا مشکلات بهداشتی و سلامتی ایجاد نکنند. تحقیقات اخیر نتوانست ارتباط بین باکتری های کلی فرم و مشکلات سلامتی گاو را مشخص کند. همچنین غلظت کلی فرم ارتباط شدیدی با محل نمونه گیری آب دارد. تمیز کردن شیرآلات و مخازن را باید روزانه انجام دهید تا میزان باکتری کمتر شود. ایجاد سکو و ارتفاع باعث کاهش الودگی باکتریایی توسط کود می شود.

هزینه کم برای تاثیر زیاد

می توان میزان آلوده کننده های مذکور را در آب مصرفی آزمایش کنید. اگر تصمیم به آزمایش کردن آب دارید موارد زیر را رعایت کنید:

به طور مرتب آزماش را انجام دهید. آزمایش های آب باید هر ۱۴ ماه یکبار صورت گیرد تا تغییرات فصلی و آب و هوایی موثر را که می تواند همراه با آلوده کننده های آب روی دهد، بتوان اندازه گیری نمود.

به آزمایشگاه های تائید شده مراجعه کنید. این آزمایشگاه ها باید روش مناسب و کارکنان با تجربه برای انجام آزمایشات داشته باشند. نتایج اینگونه ازمایش ها، مبنای اعتماد و اطمینان در تصمیم گیری برای انجام اقداماتی جهت افزایش کیفیت اب می شود.

در مورد آزمایشات قابل انجام با ازمایشگاه مشورت کنید. برخی از آزمایشگاه ها که به طور مرتب نمونه های گاوداری شیری را آزمایش می کنند ممکن است فهرستی از آزمایشات قابل انجام را برای انجام داشته باشند. فهرست مناسب شامل PH و میزان کل مواد محلول (TDS)، نیتروژن نیترات، کلسیم، مس، آهن، منگنز، منیزیم، سدیم، کلرید، سولفات، سختی، باکتری کلی فرم و باکتری Ecoil می باشد.

شرایط آزمایش خاص را در نظر بگیرید. ممکن است فعالیت های کارگاهی در زمین های مجاور باعث شود تا برخی موارد غیر از آزمایشات مذکور را در دستور کار داشته باشید. به عنوان مثال دامداری نزدیک ایستگاه گاز یا تجهیزات صنعتی باید بسیاری از الوده کننده های آلی ساخته دست انسان را نیز آزمایش کنند.

قبل از هرگونه حفاری در زمین اطراف دامداری، آب مصرفی را آزمایش کنید. به عنوان مثال اگر برنامه لوله گذاری در نزدیک دامداری وجود دارد، باید آزمایش آب صورت گیرد تا کیفیت آب تائید شود. در این حالت از آزمایشگاه بخواهید تا نماینده ای برای نمونه گیری بفرستد تا در طی مراحل بعدی مراتب قانونی حفظ شود.