وبلاگ دستچین

تولید مثل بر سود دهی گاوداری ها تاثیر چشمگیری دارد. علاوه بر این سلامت گاو شیری در دوره انتقال (دوره قبل و بعد از زایمان) یکی از عوامل تعیین کننده موفقیت در تولید مثل است. مشکلات قبل و بعد از زایمان از قبیل سخت زائی، جفت ماندگی، عفونت رحمی، کتوز، جابجائی شیردان و کیست تخمدان باعث تاخیر در فحلی، تخمک گذاری، کاهش نرخ آبستنی و از دست دادن آبستنی می شود. پروفسور سانتوز، محقق دانشگاه فلوریدا، در جلسه اخیر انجمن تولید مثل گاو شیری مطالبی درباره مسائل مرتبط و موثر بر باروری گاو شیری ارائه نمود.

بیماری به میزان ۵۰ درصد تاثیر می گذارد

تقریبا ۵۰ درصد از گاوهای شیری درایالات متحده آمریکا در ۶۰ روز اول دوره شیردهی حداقل به یکی از بیماریهای مرتبط با دوره آبستنی مبتلا می شوند. انتقال ازدوره بارداری به دوره شیردهی خطر بزرگ حذف شدن و مرگ گاو شیری را به همراه می آورد.

برای حفظ سلامت گاو در دوره انتقال، باید سازگاری های سوخت و ساز و هورمونی صورت گیرد. اکثر گاوها در اوایل شیر دهی تا زمانی که مصرف ماده خشک روزانه آنها بهبود پیدا نکند با یک موازنه منفی انرژی روبرو می شوند زیرا انرژی کافی برای تولید شیر دریافت نمی کنند.

عفونت رحم و ورم پستان دوتا از رایج ترین بیماری های بالینی گاو شیری هستند که بر باروری اثر منفی می گذارند. همچنین گاو های شیری به بیماری های تحت بالینی از جمله: کتوز تحت بالینی و هیپوکلسیمی دچار می شوند. کاهش باروری با کتوز تحت بالینی، مرتبط است، اما تا کنون شواهد کمی مبنی بر اثبات رابطه بین افزایش کتون و عملکرد گاو وجود دارد. عدم تامین کلسیم کافی جیره با توجه به تقاضای بیشتر کلسیم منجر به غلظت کمتر از استاندارد کلسیم می شود و خطر عفونت رحمی و کاهش باروری را افزایش می دهد.

بیماری های مربوط به زایمان و بیماری های موثر در تولید مثل گاو شیری به طور عمده منجر به باروری ضعیف می شوند. سخت زائی، عفونت رحمی و آندومتریت بالینی به ترتیب ۱۴/۶ درصد، ۱۶/۱ درصد و ۲۰/۸ درصد بیماریهای بعد از زایمان در گله های بزرگ گاو شیری آمریکا را تشکیل می دهند.

۵۰ تا ۶۳ درصد احتمال می رود که گاوهای مبتلا به ناهنجاریهای ذکر شده بتوانند تا اواخر دوره انتظار به چرخه فحلی برگردند و در مقایسه با گاوهای سالم احتمالا ۲۵ تا ۳۸ درصد احتمال دارد که با اولین لقاح مصنوعی بارور شوند.

مطالعات اخیر که حاوی رکورد سلامت شیردهی بیش از ۴۰۰،۰۰۰ گاو در کبک کانادا می باشد رابطه بین عوامل خطرناک در باروری بعدی از جمله: سخت زائی (۰/۹ درصد)، جفت ماندگی (۴/۳ درصد)، عفونت رحمی (۶/۳ درصد) و مرده زایی را بررسی کرد. احتمال اینکه گاوهای مبتلا به سخت زائی مجدد به فحلی برگردند ۴۴ درصد است (حداقل ۳ تلقیح در همان دوره شیردهی). خوشبختانه با انتخاب درست اسپرم، مخصوصا برای تلیسه های با خصلت آسان زائی می توان از سخت زائی اجتناب کرد. احتمال اینکه گاوها در شیردهی دوم، سوم و چهارم در مقایسه با شیردهی اول به فحلی برگردند به ترتیب ۱۸ و ۲۴ و ۴۲ درصد می باشد و احتمال حذف شدن گاوهای مبتلا به سخت زائی، جفت ماندگی و عفونت رحمی به ترتیب ۱۲ و ۷ و ۱۰ درصد می باشد.احتمال اینکه گاوهای آبستن مبتلا به سخت زائی و آندومتریت بالینی نسبت به گاوهای سالم، آبستنی خود را در ۶۰ روز اول دوره آبستنی از دست بدهند به ترتیب ۶۷ و ۵۵ درصد است.

تاثیر مستقیم بیماریهای بالینی بر صفات تولید مثلی در تحقیقات سانتوس و همکارانش گزارش داده شد. روز پنجم و ششم بعد از تلقیح مصنوعی کیفیت و میزان باروری ارزیابی گردید. کاملا واضح بود که نرخ های بارداری و کیفیت جنین در گاوهائی که حداقل به یکی از بیماریهای بالینی مبتلا بودند در روز های پنجم و ششم بعد از تلقیح مصنوعی کاهش یافت. بعد از بررسی نمونه های جنین + جفت در حال رشد ۱۵ روز بعد از تلقیح مصنوعی در ۱۴۵ گاو دوشا، مشاهده شد که تعداد کمتری از گاوهای مبتلا به بیماریهای بالینی آبستن شدند. بعد از ارزیابی رویان ۱۵ روزه مشخص شد که ۸۳/۹ درصد رویان ها متعلق به مادران سالم (بدون علائم بالینی) زنده ماندند. در مقابل فقط ۲۸/۶ درصد رویان ها متعلق به مادران بیمار (مبتلا به علائم بالینی) در ۶۰ روز اول شیردهی زنده ماندند.

تاثیر چشمگیر

هنگامی که بیماری بالینی در ۶۰ روز اول شیردهی تشخیص داده شد، احتمال باردار شدن گاو در ۱۵ روز بعد از تلقیح مصنوعی از ۴۹/۴ درصد به ۲۹/۸ درصد کاهش یافت. بیماری های رحمی احتمال بارور شدن گاوها را به بیش از نیم (۴۹/۴ به ۲۰ درصد) کاهش می دهند.

کاملا مشخص است که بین مشکلات سلامتی و رشد اولیه جنین رابطه ای منفی وجود دارد به نحوی که باروری، رشد جنین و موفقیت آبستنی تا روز ۱۵، تحت تاثیر منفی این بیماریها قرار دارند. بنابراین انتظار می رود که بتوان با اجرای برنامه صحیح تغذیه و سلامتی که خطر اختلالات متابولیسمی را کاهش می دهد به بهبود سلامت گاو، افزایش بارداری و تلقیح مصنوعی موفقیت آمیز کمک کرد.