چرا تغذیه گوساله های قبل از شیرگیری بوسیله یونجه رشد عملکردی شکمبه را به تعویق می اندازد
در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، «وارنر» و دانشجوهای تحصیلات تکمیلی اش، تعدادی مطالعه انجام دادند که مشخص کرد اسیدهای چرب فرار (VFA) که از تخمیر شکمبه تولید می شوند، رشد پرزهای شکمبه و عملکرد آنها را تحریک می کنند. بوتیریک و پروپیونیک، در تحریک رشد پرزها، بهتر از همه بودند و اسید استیک از همه ضعیف تر بود. دامنه ای از مشکلات در مورد تغذیه یونجه به گوساله های قبل از شیرگیری وجود دارد.
– الگوی تخمیر VFA یونجه، بر خلاف آن چیزی است که برای رشد پرزهای شکمبه سودمند است.
– با سرعت تخمیر آهسته، یونجه باید به مدت طولانی تری در شکمبه بماند.
– محتوای لوله گوارش را بیشتر می کند و افزایش وزن بدن واقعی را دچار انحراف می کند.
– به دلیل اثرات آن بر پر شدن لوله گوارش، یونجه می تواند مصرف خوراک را کاهش دهد.
دلیلی که “وارنر” در سال ۱۹۷۳ ، آن توضیحات را بیان کرد این است که یکی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی او چندین آزمایش انجام داده بود که در آن خوراک آغازین گوساله میزان الیاف بالا یا پائین داشت و یا پلت می شد یا به صورت آجیلی مورد تغذیه قرار می گرفت. مقداری تفاوت بین خوراک آغازین با الیاف بالا در برابر الیاف پائین وجود داشت ولی تفاوت اصلی بین آغازگر پلت شده و دارای بافت آجیلی مشاهده شد.
نتایج مهم بدست آمده که خوراک آغازین آجیلی را در برابر پلت شده، برتر می سازد به شرح زیر است:
– افزایش مصرف خوراک آغازین گوساله و افزایش وزن روزانه
– شروع نشخوار در سن کمتر
– صرف زمان بیشتر برای نشخوار کردن
– pH شکمبه بالاتر و طول پرزها و میزان ماهیچه مخاط بیشتر
– قابلیت هضم ماده خشک و الیاف به میزان ۵ تا ۱۵ درصد بالاتر
خوراک آغازین آجیلی باعث نشخوار می شود
در سال ۲۰۰۷ یک واحد پرورش گوساله در یک دامداری بزرگ در ترکیه، را بررسی می کردم. وقتی آنجا بودم، از یک موضوع تعجب کردم، از ۲۰۰ گوساله ای که در آن دامداری وجود داشت، تنها تعداد کمی مشغول نشخوار بودند. گوساله ها با خوراک آغازین پلت شده و بدون یونجه، تغذیه می شدند.
از خودم پرسیدم که چه دلیل زیست شناسی وجود دارد و آیا منطقی است؟
گوساله ها به دلیل فقدان اندازه ذرات مناسب در آغازگر پلت شده در مرز اسیدوز قرار داشتند. متعاقبا، نشخوار کمتر و تولید بزاق کمتری برای بافری کردن تخمیر شکمبه ای اسیدی وجود داشت. این امر منجر به عملکرد ضعیف تر در همه افراسنجه های ذکر شده در جدول می شود. برخی تولید کنندگان می گویند: “بسیار خوب، من یونجه می دهم تا مشکلی پیش نیاید”، ولی نتایج دانشگاه پنسیلوانیا، اثرات منفی روی رشد پرزهای شکمبه وقتی یونجه با خوراک آغازین دارای بافت درشت تغذیه گردید را نشان می دهد.
یک گام به عقب
چندی پیش، یک مطالعه روی گوساله ها در مجله “دیری ساینس” منتشر شد که فرضیه آن این بود که “مصرف یونجه، عملکرد و رشد شکمبه گوساله های تغذیه شده با مقادیر بالاتر شیر” را بهبود می دهد، ولی مسئله در جزئیات بود. خوراک آغازین گوساله مورد تغذیه به صورت “بافت دار و زبر” توصیف شد، زیرا ترکیب آن ۵۷/۵ درصد کنسانتره پلت شده، ۱۴ درصد جو پرک شده، ۱۳ درصد چاودار پرک شده، ۱۰ درصد ذرت بخار داده شده و ۳/۵ درصد ملاس بود.
همه غلات فرآوری شده بودند. این کار برای جو ضروری است تا از دستگاه گوارش گوساله به صورت دست نخورده عبور نکند. به دلیل اندازه، چگالی و شکل آن، دانه کامل جو به خوبی بوسیله گوساله ها فرآوری نمی گردد. سایر غلات به فرآوری نیاز ندارند زیرا گوساله ها بخوبی قادر به جویدن و نشخوار کردن آنها، طی ۲ تا ۳ ماه اول زندگی خود هستند. یونجه خرد شده نیز علاوه بر خوراک آغازین گوساله “بافت دار” در دسترس بود. این جیره آزمایشی بود که با تنها جیره آغازین گوساله، به عنوان جیره شاهد، مورد مقایسه قرار گرفت.
طی هفته های ۶ تا ۱۰، مصرف جیره آغازین در هر دو تیمار مشابه بود ولی مصرف کل، وقتی مصرف یونجه با مصرف خوراک آغازین جمع شد، بیشتر بود. از نمودارهائی که مطالعه نشان داد، من تخمین زدم که مصرف یونجه، ۲۰ تا ۲۵ درصد کل مصرف خوراک اغازین طی هفته های ۶ تا ۱۰ بود. بین گروهها، تفاوت های تیماری از نظر اندازه های قد و ساختار بدنی وجود نداشت. ۵ گوساله نر در هر جیره، کشتار شدند و وزن بدن آنها ثبت می شد. بدون مواد هضمی شکمبه، گوساله ها در تیمار دارای یونجه، ۵ کیلوگرم وزن کمتری داشتند. وزن بافت شکمبه – نگاری برای تیمار ازمایشی، ۲۰ درصد بیشتر بدون مواد هضمی و ۵۹ درصد بیشتر همراه با مواد هضمی بود به علاوه، pH شکمبه ۵/۰۶ بدون یونجه و ۵/۴۹ همراه با یونجه بود.
به طور آشکار، خوراک آغازین به میزان کافی دارای بافت مناسبی نبود و منجر به اسیدوز شکمبه ای ملایم شد و از آنجا که وزن بدن تا حدی بین گوساله های تیمار آزمایشی و شاهد مشابه بود، پرشدگی بیشتر دستگاه گوارش در گوساله های تغذیه شده با یونجه، در حقیقت منجر به افزایش وزن بدن حقیقی روزانه کمتری شد. مطالعه دیگری در مورد گوساله ها که نویسندگان مقاله قبلی به آن استثناد کرده اند، بیان کننده افزایش وزن بدن و بازده خوراک بالاتر هنگام تغذیه یونجه بود.
ولی معیارهایی از طول، اندازه بدن یا پر شدگی دستگاه گوارش، گرفته نشد. بنابراین، نتایج استناد شده نه تنها دقیق نیستند، بلکه گمراه کننده می باشند.
در مقاله ای که در ژانویه ۲۰۱۲ در مجله «دیری ساینسی» منتشر شد، گوساله ها تنها با کنسانتره پلت شده به عنوان جیره شاهد تغذیه می شدند. سپس یکی از شش نوع مختلف یونجه یا کاه خرد شده، اضافه می گردید. تعجب آور نیست که در همه تیمارهای دارای علوفه، گوساله ها وزن بدن بیشتری نسبت به آغازگر پلت شده گروه شاهد به دست آوردند ولی دوباره، اندازه گیری قد، اندازه بدن یا پرشدگی دستگاه گوارش برای تعیین نسبت افزایش وزن روزانه ناشی از پرشدگی شکمبه وجود نداشت.
بدون اندازه گیری pH شکمبه، ما شدت اسیدوز شکمبه ای در گوساله های گروه شاهد که با آغازگر پلت شده بدون علوفه تغذیه شدند را نمی توانیم تشخیص دهیم.
خوراک آغازین، نه علوفه برای کسب بهترین نتایج
این توضیحات به چه معنی است؟
تغذیه گوساله با علوفه، راه حل نمی باشد، بلکه شکل فیزیکی بهتر آغازگر، پاسخ دهنده است. مصرف خوراک آغازین خوب و با بافت مناسب، منجر به بهترین افزایش وزن حقیقی، بازده خوراک و رشد عملکردی شکمبه خواهد شد.
همچنین گوساله های تغذیه شده با این نوع خوراک قادر به انتقال بهتر به گروه اول بعد از شیرگیری و فرآوری مقادیر کم علوفه (۵ تا ۱۰ درصد) در آن جیره خواهند بود.