وبلاگ دستچین

هرچه زمان می گذرد لزوم تغییر روش پرورش از حال و هوای سنتی به روشهای جدید بیشتر احساس می شود و به نظر می رسد که دامداران سنتی راهی به جز تغییر روش های مدیریت پرورش گوسفند و بز و گاو از سنتی به صنعتی پیش رو نداشته باشند.

استفاده از مراتع طبیعی و بقایای محصولات کشاورزی در پایان فصول برداشت از فاکتورهایی هستند که در اقتصادی تمام شدن پرورش دام در مناطق روستایی نقش غیرقابل انکاری ایفا می نمایند. وقوع پدیده خشکسالی علاوه بر محدود کردن کشاورزی باعث کاهش بهره وری از مراتع طبیعی نیز گردیده است و لذا دامداران مناطق روستایی بطور طبیعی با محدودیت های تعیین کننده ای در اقتصادی تمام کردن پرورش دام روبرو گردیده اند.

هرچه زمان می گذرد لزوم تغییر روش پرورش از حال و هوای سنتی به روشهای جدید بیشتر احساس می شود و به نظر می رسد که دامداران سنتی راهی به جز تغییر روش های مدیریت پرورش گوسفند و بز و گاو از سنتی به صنعتی پیش رو نداشته باشند.

اصلاح نژاد یکی از راههای اصولی است که می تواند نقش چشمگیری در افزایش راندمان واحدهای پرورشی داشته باشد که خوشبختانه اقدامات اصولی از طرف بخش خصوصی با حمایت سازمان جهاد کشاورزی در حال شکل گیری است که این امیدواری را بوجود آورده که ظرف مدت ۱۰ تا ۱۵ سال آینده بخصوص جمعیت گوسفند و بز اصلاح نژاد شده در مناطق روستایی کشور یکدست شده و افزایش راندمان و بهره وری اقتصادی را نزد آنان سبب گردد.

همزمان با بحث اصلاح ساختاری نژادهای گوسفند و بز در مناطق روستایی کشور و آموزش و ترویج پرورش آنها توسط سازمانها و نهادهای ذیربط، لازم است تا دامداران روستایی کشور نیز با درنظر گرفتن خشکسالی گسترده ای که با آن مواجه شده ایم تغییراتی را در روش مدیریت پرورش و تغذیه گوسفند و بز در دستور کار خود قرار دهند.

از یک طرف پدیده خشکسالی نقش استفاده از مراتع و کشتزارها را در مدیریت تغذیه و پرواربندی گوسفند و بز در بسیاری از نقاط کشور کم رنگ کرده است و از طرف دیگر تحرک دائمی گوسفند و بز در چراگاهها و مراتع به نوبه خود بخش قابل توجهی از انرژی دام را که باید صرف تبدیل به گوشت و پروار کردن دام کند به هدر می دهد. ضمن آنکه اگر از مخاطرات حین چرا (سرقت، گم شدن، مارگزیدگی، حمله گرگ و بلایای طبیعی ) در مراتع و کشتزارها صرفنظر کنیم، هزینه قابل توجه چوپان برای نگهداری از دام در طول دوره چرا خود یک فاکتور پرهزینه است.

روشهای سنتی تغذیه بصورت چرای آزاد یا تغذیه با جو، کاه و یا نان خشک منسوخ و غیراقتصادی شده اند. امروزه جهت مدیریت تغذیه گوسفند و بز و گاو، ترکیب کاملی از انواع غلات، کنجاله های پروتئینی و مکملهای حاوی مواد معدنی، ویتامینه، درمانی و سایر افزودنیهای ضروری به غذایی کامل و سالم به نام کنسانتره تبدیل می شوند که فاقد آلودگیهای میکربی و قارچی متداول در تغذیه به روشهای سنتی است که کل فرآیند تولید آن نیز در محیط و شرایط کاملا بهداشتی انجام می پذیرد. دامدار باید در نظر داشته باشد که برای اقتصادی تمام شدن حاصل تلاش وی در پرورش گوسفند و بز، باید طول دوره پرواربندی را تا آنجا که ممکن است کاهش دهد تا حاصل سرمایه گذاری وی در مدت زمان کمتری به ثمر بنشیند. به عبارت دیگر هر چه طول دوره پرورش کوتاهتر باشد، هم سود در زمان کوتاهتری حاصل می شود و هم خطر روبرو شدن با بیماریهای دامی و تلفات و هزینه دارو و درمان کاهش می یابد و این در حالیست که در حالت تغذیه سنتی دام، تقریبا همه دامداران سنتی هرگز قادر نخواهند بود نیازهای اساسی تغذیه ای گوسفند، بز و گاو را برای آنکه طول دوره پرورش آنها کوتاه و در نتیجه اقتصادی باشد تامین نمایند.

با توجه به گفتار بالا، دامداران مناطق روستایی راهی به جز تغییر دیدگاه در نحوه پرورش گوسفند، بز و گاو از روش سنتی به مدرن و علمی ندارند و سرآغاز آن نیز تغییر روش تغذیه دامهای آنها است. بهترین انتخاب برای این گروه از دامداران اعتماد نمودن به کارخانجات دارای مجوز تولید خوراک دام است. یکی از الزامات کارخانجات تولید کننده خوراک دام، استفاده آنها از افراد متخصص شامل دکتر دامپزشک و کارشناس تغذیه دام است و کلیه فرآیند تولید در آنها نیز تحت پوشش نظارتی سازمانهای ضابط و ناظر نظیر سازمان دامپزشکی قرار دارد. علاوه بر موارد ذکرشده، مواد اولیه وارد شده به کارخانجات به علت نظارت همان سازمانهای ناظر و ضابط از کیفیت بهداشتی و تغذیه ای بهتری برخوردارند که باید به همه این امتیازات قیمت خرید نازلتر را به علت حجم خرید بالای کارخانجات اضافه نمود که در نتیجه کنسانتره تولیدی در کارخانجات هم از ارزش غذایی بالا برخوردارند، هم به نسبت ارزش غذایی بالایشان، اقتصادی ترند و مهمتر از همه به علت تولید شدن آنها در محیط بهداشتی، محصول کنسانتره تولیدی سالم و فاقد آلودگی هستند که در مجموع شرایط لازم را برای اقتصادی تمام شدن فعالیت دامداران مناطق روستایی مهیا می سازند.

در همین راستا به همه دامدارانی که برای اولین بار قصد استفاده از کنسانتره را در تغذیه دامهایشان دارند توصیه می شود تا در ابتدا با خرید مقادیر کمی کنسانتره از یک کارخانه معتبر و تغذیه جداگانه بخش کوچکی از دامهایشان بوسیله کنسانتره به ارزیابی تفاوت و نتایج حاصل از روشهای تغذیه سنتی و مدرن بپردازند.