تلقیح مصنوعی گاو شیری نیازمند ترکیب علم و مهارت است
تلقیح و آبستنی گاوها، کلید موفقیت دامداری است ولی تلقیح گاوها مهارتی است که نیازمند صرف زمان، تمرین و صبر می باشد.
ارزش تلقیح مصنوعی در یک گله شیری را نمی توان به طور کامل درک کرد. تلقیح مصنوعی، علم تولید مثل و ژنتیک را با مهارت فرد تلقیح کننده به هم پیوند می دهد. یادگیری اصول تلقیح مصنوعی آسان است ولی تبحر یافتن در این مهارت، نیازمند صرف وقت و تمرین است. مزایای تلقیح مصنوعی گسترده بوده و شامل اطمینان بیشتر به پیشرفت ژنتیکی، دسترسی به انتخاب وسیع تری از گاوهای نر و بهبود ایمنی دامداری می باشد. همان طور که مهارت را یاد می گیرید، باید درک خود از این دانش را نیز افزایش دهید.
نکات احتیاطی قبل از آغاز تلقیح مصنوعی گاو شیری
وقتی فحلی گاوی را تشخیص دادید و آن را مقید نمودید، باید تفنگ تلقیح را آماده نمائید. در ابتدا، حمام آبی که در آن نی اسپرم را یخ گشایی می کنید، آماده نمائید. نی اسپرم را از ظرف نگهداری آن خارج کنید، آن را در حمام یخ گشایی نموده، خشک کنید و در تفنگ قرار دهید. روند، ساده به نظر می رسد ولی نکاتی را باید در خاطر داشته باشید تا خطر آسیب به اسپرم کاهش یابد.
– زمان و دمای مناسب برای یخ گشایی اسپرم را با مرکز فروش آن بررسی کنید.
– وقتی ظرف را بلند می کنید تا نی اسپرم را بردارید، بیش از ۱۰ ثانیه معطل نکنید، در غیر این صورت نی های دیگر نیز شروع به یخ گشایی می کنند و به اسپرم آسیب وارد می شود.
– به طور کامل نی را خشک کنید زیرا آب برای اسپرم می تواند کشنده باشد.
برای تمرین کردن، نخست به یک تلقیح کننده با تجربه که اسپرم را یخ گشایی می کند، نگاه کنید. از او بخواهید هر مرحله را توضیح دهد و سپس نحوه عملکرد شما را ارزیابی کند.
اکنون تفنگ تلقیح آماده است ولی قبل از اینکه نحوه تلقیح گاو را توضیح دهیم، بیائید دانش تولید مثل را مورد بحث قرار دهیم. برای تلقیح موفق گاوها، ابتدا باید قسمت های دستگاه تولیدمثلی گاو را بشناسید.
دستگاه تولیدمثلی گاو توسط لیگامنت هایی به بدن متصل شده است که امکان این را فراهم می کند که به طور آزادانه در بدن گاو حرکت کند. بخش بیرونی فرج نام دارد. قسمت بعد، از بیرون به داخل واژن، یک مجرا با طول حدود ۲۰ سانتیمتر و سپس گردن رحم قرار دارد که واژن را به رحم، ارتباط می دهد. گردن رحم مجرای باریکی است که حاوی چین های زیادی بوده و به عنوان سد در برابر مواد خارجی عمل می کند. همچنین نسبت به واژن یا رحم، سفت تر می باشد.
بعد از گردن رحم، رحم قرار دارد که از بدنه رحم و دو شاخ تشکیل شده است. بدنه رحم، محل هدف برای قرار دادن اسپرم می باشد. بعد از رحم، تخمدان ها قرار دارند که به اندازه یک بادام می باشند باید مراقب باشید که به تخمدان ها دست نزنید.
نهادینه شدن تلقیح مصنوعی موفقیت آمیز، می تواند رمز موفقیت و حیاتی تازه برای دامداری باشد
اکنون، نوبت صحبت در مورد مهارت تلقیح مصنوعی است. هنگام تلقیح، نمی توانید داخل بدن گاو را ببینید گیرائی موفق، بستگی به دانش شما در مورد آناتومی و مهارت دارد که با تمرین به دست آورده اید. داخل بدن هر گاو می تواند خیلی متفاوت باشد که به سن، مرحله فحلی و وضعیت آن بستگی دارد.
قبل از تلقیح، روی یکی از دست های خود، آستین پلاستیکی بکشید. به عنوان یک قانون کلی، اگر راست دست هستید، روی دست چپ خود، دستکش بپوشانید. این دست، برای هدایت تفنگ، وقتی در بدن گاو قرار دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
قبل از وارد کردن تفنگ اسپرم، مطمئن شوید که ناحیه فرج تمیز است تا احتمال ورود آلودگی به درون بدن گاو، کاهش یابد. مقدار کمی ماده روان کننده روی دستکش خود قبل از وارد کردن دست درون مقعد، بمالید.
اولین باری که دست خود را وارد بدن گاو می کنید، همه جای آن یکسان به نظر می رسد و تشخیص یک قسمت خاص، مشکل خواهد بود ولی با تمرین، این کار آسان می شود. گردن رحم مانند گردن بوقلمون حس می شود. گردن رحم را بگیرید به گونه ای که انگشتان شما دور آن قرار گیرد و کف دست و انگشت سبابه در بالا قرار داشته باشد. انگشت سبابه باید تا انتهای گردن رحم که به رحم متصل می شود، کشیده شود. نباید با دستکاری یا حرکت دادن، به آن آسیب بزنید یا روی باروری تأثیر منفی بگذارید.
در هنگام تلقیح مصنوعی دام هم احتیاط کنید و هم عجله نکنید
اکنون تفنگ را در فرج تمیز وارد کنید. برای این که تفنگ وارد مثانه نشود، سر آن را متمایل به بالا، در امتداد سقف واژن بگیرید تا به گردن رحم برسید. برای یافتن منفذ گردن رحم، از دستی که دور گردن رحم قرار گرفته و با انگشتان شکل O را تشکیل داده، کمک بگیرید. سر تفنگ را به طرف مرکز O بگیرید تا منفذ را پیدا کنید. اگر حس کردید که وارد گردن رحم شده اید ولی تنها دو سانتی متر دیگر می توانید جلو روید، بدانید که اشتباه کرده اید. تفنگ را عقب بکشید و دوباره سعی کنید.
همچنان که از طول گردن رحم عبور می کنید، با تعدادی چین خوردگی مواجه می شوید. باتکان دادن آهسته دستی که دستکش دارد به طرف بالا و پائین و کمی فشار وارد کردن به تفنگ از بین هر چین خوردگی عبور کنید. راحت تر است که تفنگ را ثابت نگه دارید و همچنان که تفنگ را عبور می دهید، گردن رحم را حرکت دهید. با فشار تفنگ را به طرف جلو هدایت نکنید زیرا باعث آسیب می شود. حس کردن سر تفنگ درون گردن رحم، سخت تر است، علی رغم این که وقتی در واژن یا رحم است به راحتی می توان محل آن را پیدا کرد. به محض این که سرتفنگ از میان گردن رحم عبور کرد، وارد رحم می شود.
با استفاده از انگشت سبابه دستی که دستکش دارد، باید سرتفنگ را وقتی وارد گردن رحم شد، احساس کنید. سرتفنگ، در ورودی بدنه رحم خواهد بود. در این نقطه، به آهستگی، لوله داخلی تفنگ را فشار دهید و اسپرم را درون جسم رحم خالی کنید.
اگر کار را صحیح انجام دهید، بررسی بعدی گله، آبستنی را تائید خواهد کرد و شما در آستانه تبدیل شدن به یک تلقیح کننده با تجربه هستید. برای کسب تجربه بیشتر، از تلقیح کننده دامداری بخواهید، سرتفنگ تلقیح را بعد از انجام تلقیح در بدن گاو در محل صحیح قرار داده و آن را در اختیار شما قرار دهد تا با دستی که دستکش دارد، سرتفنگ را پیدا کنید.
به گفته تلقیح کنندگان باتجربه، بعد از این که در کارنامه تان ۱۰۰ آبستنی داشتید، می توانید خود را تلقیح کننده با تجربه بدانید، به یاد داشته باشید که هر اشتباهی در یخ گشایی اسپرم، روش تلقیح یا حتی سلامتی ضعیف گاو، منجر به کاهش نرخ گیرایی می شود. با تمرین و صرف زمان، در این فن که حیات تازه را به دامداری می آورد، تبحر پیدا می کنید.