مدیریت پروتئین و اسید آمینه ها در تغذیه گاو شیری
حفظ سودمندی در گاوداری ها مشکل است ولی به حداکثر رساندن بازده خوراک می تواند به حل این مشکل کمک کند.
تغذیه پروتئین خیلی زیاد در جیره گاوهای شیری، هزینه ی زیادی دارد. در عین حال عدم تغذیه پروتئین کافی یا نوع صحیح نیز هزینه بر می باشد. افزایش اطلاعات در مورد تغذیه پروتئین در گاوهای شیری، حداقل سه فایده در پی خواهد داشت:
نخست، اهداف ما در مورد شناخت کامل تر سوخت و ساز گاو برآورده می شود. از طریق این اهداف، ارزش شیر تولید شده همراه با بازدهی خوراک و در نهایت، سودآوری گاوها و حرفه خود را در می یابیم. ضمن آنکه پائین آوردن هزینه پروتئین در جیره گاوهای شیری به معنی افزایش سود دامدار می باشد.
دوم، نگرانی های محیط زیستی و هزینه های مرتبط با مدیریت مواد مغذی و آلودگی نیتروژن را به چالش می کشد. بهبود بازده پروتئین در گاوها یعنی کاهش میزان نیتروژن دفع شده به آب راهه ها، زمین و اتمسفر.
سوم، به کارگیری فن آوری اسید آمینه های عبوری و نیاز به استفاده از فرآورده های دامی با منبع پروتئینی را کاهش می دهد.
تغذیه بیش از حد پروتئین، مطلب جدیدی نیست
زمانی بود که بسیاری از دامداران، گله های کوچک داشتند و تلاش می کردند عمده مواد مغذی مورد نیاز خود را از علوفه یا مرتع به دست آورند. توازن جیره ها در حد ابتدائی بود. مشخص شده بود که علوفه نابالغ، پروتئین بیشتری دارد و نسبت به علوفه بالغ بهتر می باشد و هر وقت یونجه خوبی برداشت می شد، گاوها خوب شیر می دادند. دامداران به زودی شروع به تفکر کردند: “اگر علوفه پروتئین بیشتری داشته باشد، بهتر است” و این تفکر باعث متوازن کردن جیره گردید. سپس، محققان متخصص در زمینه نشخوارکنندگان، نکاتی را از محققان در زمینه تک معده ای ها و اینکه چگونه تک تک اسید آمینه های واحد سازنده پروتئین ها، می توانند تأثیر معنی داری روی عملکرد دام داشته باشند، آموختند. ولی تک معده ای ها تنها یک معده دارند که باید نگران آن بود. نشخوارکنندگان چهار معده دارند و پیش بینی دقیق نیاز آنها به اسید آمینه ها برای رشد و تولید شیر، خیلی سخت تر می باشد.
دلیل اینکه متوازن کردن اسید آمینه ها به طور دقیق و پیوسته برای جیره گاوهای شیری خیلی مشکل است، وجود شکمبه می باشد. میکروب های شکمبه، اولین دریافت کننده های پروتئین مواد غذائی هستند. سپس آنها را می شکنند، آنچه را می خواهند مصرف می کنند و مابقی را به جا می گذارند. ترکیب اسید آمینه ای حاصل از مواد هضمی که در روده کوچک جذب می شوند، غالباً از نظر اسیدهای آمینه ضروری دچار کمبود می باشند.
در سال های اخیر با افزایش هزینه های خوراک و کاهش درآمد پس از کسر هزینه خوراک، دامداران به دنبال راه هائی برای کاهش هزینه های خوراک بدون کاهش تولید شیر یا ترکیبات آن بوده اند. صنعت دامپروری تلاش خود را می کند تا در شرایط اقتصادی امروز، بر سر منابع کمتر رقابت کند ضمن اینکه مسئله مدیریت مواد مغذی (نیتروژن) را لحاظ کرده و مراقبت محیط زیست نیز می باشند. شناخت کامل از سوخت و ساز اسید آمینه ها و نیازهای تغذیه ای گاوهای شیری باید در راس کار قرار گیرد تا بازده خوراک دهی افزایش و آلودگی نیتروژنی کاهش یابد.
واقعیت، تغییر قابل توجه نگرش ما به پروتئین در جیره گاوهای شیری بوده است. اما دیگر در مورد سطح پروتئین خام در جیره صحبت نمی کنیم زیرا پروتئین خام تنها یک معیار میزان نیتروژن است (نه اسید آمینه های خاص. نه مفاهیم پروتئین تجزیه پذیر در شکمبه (RDP) ونه پروتئین غیرقابل تجزیه در شکمبه) و به طور کامل پیچیدگی متوازن کردن اسیدهای آمینه را مشخص نمی سازند. بسیاری از مواد غذائی و فرآورده های فرعی، ترکیب مناسبی از اسیدهای آمینه ضروری و مورد نیاز گاوهای پر تولید را ندارند.
تغذیه مقدار دقیق و پیوسته اسیدهای آمینه قابل سوخت و ساز از طریق مواد غذائی، به دلیل تنوع میزان و فراهمی زیستی آن در خوراک ها، یک چالش می باشد. جیره هائی که از درصد بالائی ذرت و فرآورده های جانبی آن تشکیل می شود، کمبود لیزین دارند. جیره هائی که از درصد بالائی از یک ماده غذائی تشکیل شده، از نظر بسیاری از اسیدهای آمینه ضروری، کمبود خواهند داشت. جیره ها باید طوری متوازن گردند که مواد غذائی مختلف را در بر گیرد تا کمبود یک تا تعداد بیشتری اسید آمینه روی ندهد.
بسیاری از تحقیقات انجام شده در مورد تعیین احتیاج به اسید آمینه ها، بر ترکیب اسید آمینه ها در شیر و بافت بدن گاو تمرکز دارد و آنها را با ترکیب اسید آمینه میکروبی شکمبه مقایسه می کند. گاوها بیش از ۵۰ درصد پروتئین قابل سوخت و ساز خود را از میکروب های خارج شده از شکمبه ای که وارد روده کوچک شده و جذب می شوند، تأمین می کنند. هر چه پروتئین میکروبی بیشتری بتواند در شکمبه تولید شود، وضعیت پروتئینی گاو بهتر خواهد بود، بنابراین نیاز به فرآورده های جانبی پروتئین حیوانی که دارای مقادیر متغیر اسید آمینه عبوری هستند را کاهش می دهد.
محققان تعیین کرده اند که محدود کننده ترین اسیدهای آمینه، لیزین و متیونین در بسیاری از جیره های گاوهای شیری می باشند. برای جیره هائی که در آن گراس ها یا لگوم ها، علوفه غالب می باشند، اسید آمینه هیستیدین، اولین اسید آمینه محدود کننده است. هم لیزین و هم متیونین باید به مقدار کافی در روده کوچک برای تولید شیر بالا به مقدار کافی مورد سوخت و ساز قرار گیرد.
متیونین مهم است
متیونین، محدود کننده ترین اسیدآمینه برای تولید پروتئین شیر می باشد. لیزین، محرک مهمی برای تولید شیر شناخته شده است. مقدار کم اسید آمینه ها نسبت به نیاز گاو، تولید پروتئین شیر و ساخت پروتئین را محدود می کنند.
متیونین عبوری به طور تجاری، چندین سال است که در بازار وجود دارد و مستندات معتبری از نتایج خوب آن و بازگشت سرمایه در قالب افزایش سطح پروتئین شیر وجود دارد. تنها اخیراً، لیزین عبوری در دسترس قرار گرفته است. هر چند نتایج اولیه امیدوار کننده است، زمان بیشتری برای ارزیابی بازدهی آن مورد نیاز است.
متوازن کردن اسید آمینه ها در جیره گاوهای شیری پیچیده است و نتایج مطلوبی، اگر سایر زمینه های مدیریتی درست نباشد، در پی نخواهد داشت. رعایت موارد مدیریتی مهم در مورد روزهای شیردهی، آسایش گاو، مدیریت آخور، ویتامین ها، مواد معدنی، کیفیت آب، مصرف ماده خشک، میزان رطوبت سیلاژ و تغذیه علوفه با کیفیت، تولید به ازای هر گاو را در دراز مدت افزایش خواهد داد. برای مثال گله های هلشتاینی که میانگین تولید آنها زیر ۲۷ کیلوگرم می باشد، اول باید موارد مدیریتی را اصلاح کنند.
بسیاری از دامداران برای ماندن در این صنعت، امروزه به دنبال افزایش بازده خوراک و بهبود ارزش شیر تولید شده با بالا بردن سطح ترکیبات آن می باشند. بنابراین، کماکان، تغذیه پروتئین و سوخت و ساز اسید آمینه ها، زمینه تمرکز تنظیم جیره گاوهای شیری می ماند.