برای به حداکثر رساندن شیر تلیسه های شکم اول، فضای جداگانه به آنها اختصاص دهید
نگهداری تلیسه های شکم اول و گاوهای بالغ در یک مکان با تراکم بالا منجر به اختلالات گسترده زایش خواهد شد. مبنای روانشناختی معتبری برای گروه بندی گاوها وجود دارد. اگر گاوها به درستی گروه بندی شوند ترس آنها کمتر شده و سلامت و تولید شیر آنها بهتر خواهد شد، همچنین آنها بیش از میزان مورد نظر خوراک مصرف می کنند. چالش همیشگی برای بسیاری از دامداران صنعت گاو شیری این است که آیا تلیسه شکم اول با سایر دام ها باید در یک گروه باشند یا به طور مجزا نگهداری شوند. پیش از تصمیم گیری باید از پیامدهای رفتاری، تولیدی و اقتصادی جداسازی تلیسه ها آگاهی یابیم.
محیط اجتماعی و گروه بندی گاو
می دانیم که به طور طبیعی در صورت وجود شرایط مدیریتی و تغذیه ای مطلوب، تقریباً ۳ تا ۷ روز پس از ورود به بهاربند، ساختار اجتماعی گروهها شکل می گیرد. یک تا دو روز پس از گروه بندی مجدد، جابه جائی های نامطلوب بر سراخور تا ۲/۵ مرتبه بیشتر می شود. در ضمن نرخ مصرف خوراک توسط گاو ۲۰ تا ۵۰ درصد افزایش می یابد. در زمان مشابه تمایل دام به دراز کشیدن و استراحت تقریباً تا ۱۵ درصد کاهش یافته و تولید شیر نیز ۳ تا ۱۹ درصد افت پیدا می کند. البته این مشکلات برای گاوهای مغلوب به ویژه گاوهای شکم اول که مطیع نیستند بیشتر است.
تفاوت های طبیعی متعددی بین تلیسه های شکم اول و گاوهای بالغ وجود دارد. تلیسه ها ذره های کوچکتر خوراک را بر می دارند، مصرف خوراک آهسته تری دارند و زمان بیشتری را صرف خوراک خوردن می کنند. همچنین معمولا تلیسه ها احساس تسلط کمتری نسبت به یکدیگر دارند و راحت تر در مسیرآخور، جایگاه یا آبشخور جابجا می شوند.
مزایای جداسازی گروه ها
ممکن است تلیسه های شکم اول از برنامه جداسازی گروههای مختلف به ویژه در اولین روزهای شیردهی سود ببرند. آنها در این زمان نیازهای رشد بیشتری دارند، اندازه بدنی کوچکتر و تداوم شیردهی بیشتری دارند و نسبت به هم گروهی های غالب، از درجه اجتماعی پائین تری برخوردارند. با پیشرفت شیردهی، تلیسه ها رشد می کنند و با محیط بیشتر آشنا شده و به آن اطمینان می کنند و تمایل بیشتری به رقابت با گاوهای بالغ دارند. مطالعات اخیر نشان داده اند که نگهداری تلیسه ها و گاوهای بالغ بطور مجزا موجب تولید بیش از ۶۸۱ کیلوگرم شیر بیشتر در طول شیردهی تلیسه ها می شود.
پژوهش ها نشان می دهند در زمان نگهداری تلیسه ها و گاوهای بالغ به طور مجزا:
– زمان مصرف خوراک تلیسه ها ۱۱ درصد افزایش می یابد.
– وعده های خوراک خوردن روزانه ۹ درصد افزایش می یابد.
– مصرف سیلاژ ۱۲ درصد افزایش می یابد.
– زمان دراز کشیدن ۹ درصد افزایش می یابد.
– دفعات دراز کشیدن روزانه ۱۹ درصد افزایش می یابد.
– تولید شیر ۹ درصد افزایش می یابد.
تراکم بالا یک اشتباه بزرگ است
در شرایطی که فضای آخور به ازای هر رأس گاو به زیر ۱۰/۸۴ متر رسیده باشد، مصرف ماده خشک گاوهای بالغ چندان تغییر نمی کند اما در تلیسه های شکم اول که با گاوها در یک بهاربند نگهداری می شوند مصرف ماده خشک کاهش می یابد. نسبت مصرف خوراک مادامی که فضای آخور برای گاوهای شکم دوم کاهش یابد تعدیل می شود. البته نسبت مصرف خوراک برای تلیسه های شکم اول پائین تر است و نمی توان به میزان مشابه گاوهای بالغ آنرا افزایش داد چرا که موجب کاهش مصرف خوراک خواهد شد. یک پژوهش، اثر تراکم بالا را بر تولید شیر در بهاربندی که تلیسه های شکم اول و گاوها (به نسبت ۳۰/۷) در یک مکان نگهداری می شدند بررسی کرده است. نتایج تولید شیر در جدول زیر نشان داده شده است. تراکم بالای دام در جایگاه ها و سربندها از ۱۰۰ تا ۱۱۳ درصد موجب اختلاف بالای تولید شیر میان گاوها و تلیسه ها به مقدار روزانه از ۲/۶ به ۶/۳ کیلوگرم شده است. جهش اندک در تراکم جایگاه تلیسه موجب بروز زیان های رقابتی حاد می گردد. افت تولید شیر و تراکم بالای تلیسه های شکم اول موجب کاهش عملکرد نشخوار و زمان استراحت دام می شود.
تحت شرایط مدیریت بهینه، پیامدهای اجتماعی حاصل از گروه بندی مجدد گاوها موقتی خواهد بود. ما باید از طریق کاهش تراکم، گروه بندی براساسی شکم زایش و به حداقل رساندن رقابت بر سر خوراک و جایگاه، موجب بروز رفتار طبیعی از سوی گاوها شویم. گروه بندی تلیسه های شکم اول با گاوهای بالغ موجب کاهش استراحت، نشخوار و تولید شیر آنها می شود. معمولا ۱۰ درصد کاهش تولید در آنها مشاهده می شود. زمانی که تراکم در بهاربند گاوها و تلیسه های شکم اول بالا است، تضعیف عملکرد بیشتر خواهد بود. برای به حداکثر رساندن سود بالقوه تلیسه شکم اول، فضای جداگانه به آنها اختصاص دهید.