حضور ورم پستان در تعارض با بهبود کیفیت شیر و افزایش باروری است
طی دهه گذشته مدارک بسیاری حاکی از نشانه های اندک بر هم کنش منفی میان سلامت پستان و پیامدهای آبستنی وجود داشت. به علت ارتباط نزدیک شمار سلول های بدنی (SCC) با التهاب و سلامت پستان، افزایش شمار سلول های بدنی یک علامت منطقی از وجود ورم پستان تحت بالینی محسوب می شود.
درک و سازوکاری که موجب آن افزایش شمار سلول های بدنی و سبب کاهش قدرت باروری می شود، به طور کامل ممکن نیست. در زمان حضور ورم پستان، ترکیب های مختلفی در غده پستانی تولید می شوند. افزایش شمار سلول های بدنی یا وجود ورم پستان تحت بالینی ممکن است موجب توقف تولید گنادوتروپین (هورمون جنسی) و در نتیجه تاخیر در آغاز چرخه فحلی پس از زایش شود.
اثرات فولیکولی
موجودیت و حدث ورم پستان مزمن در یک مطالعه به واسطه آمیخته ارزیابی آزمون های باکتریولوژی و سلول های بدنی در شیر کارتیه های انفرادی شناسایی شد و تحت عناوین درجه کم، متوسط و شدید عفونت نشاندار شدند. طی مطالعه، محققین فولیکول های قابل محاسبه در هر تخمدان را شمردند.
ضخامت فولیکول در دامنه ۱ تا ۳ میلی متر و یا ۴ تا ۷ میلی متر بود و تحت تاثیر درجه عفونت قرار نگرفته بود. البته افزایش حدث ورم پستان موجب تلف شدن فولیکول های با ضخامت بیش از ۸ میلی متر می شد. گاوهای تفکیک شده مورد بررسی، فولیکول های ثانویه کمتری داشتند و غلظت خون عروق مربوط به بخش خارجی پوسته تخمدان آنها نیز کاهش یافته بود.
کاهش بستر عروقی و بافت فیبروز اضافی هر دو اثر مستقیمی بر سازه های مربوط به تخمک در تخمدان دارند. کلیه این سازه ها عناصر ضروری و دائمی برای عملکرد و رشد فولیکول هستند.
چرخه های پس از زایش
گاوهایی که بین روزهای ۱۵ تا ۲۸ پس از زایش به ورم پستان مبتلا شدند، در مقایسه با گاوهای مبتلا شده به ورم پستان طی دو هفته اول شیردهی و گاوهای گروه شاهد (گاوهای با سلامت پستانی)، با تاخیر آغاز چرخه تخمدان (تعداد گاو تخمک گذاری کرده کمتر تا ۲۸ پس از زایش) و تاخیر در اولین فحلی رو به رو شده اند (جدول ۱).
در مطالعه دیگری گاوهای با شمار سلولی بدنی بالا با مقدار بیش از ۵۰۰،۰۰۰ و همچنین تاخیر زیاد در اولین تخمک گذاری پس از زایش از گاوهای با شمار سلول های بدنی زیر ۵۰۰،۰۰۰ در اولین ماه پس از زایش متمایز شدند. نتایج به وضوح نشان می دهد ورم پستان بر آغاز فعالیت های تخمدانی در گله های شیری تاثیرگذار باشد.
چرخه فحلی غیر طبیعی
مطالب ذکر شده تنها اثر منفی تحقیقات نبود. گاوهای با شمار سلول های بدنی بالا (۲۰۰،۰۰۰ تا ۵۰۰،۰۰۰) به نسبت گاوهای با شمار سلول های بدنی ۵۰،۰۰۰ تا ۱۰۰،۰۰۰ چرخه فحلی طولانی تر داشتند. در ضمن جسم زرد نابالغ (به علت کوتاه بودن چرخه فحلی) در گاوهای با درگیری ارگانیسم گرم منفی و گاوهای بدون عامل بیماریزا در پستان در مقایسه با گاوهای درگیر ارگانیسم گرم مثبت یا بدون عفونت (۴۶/۷ در مقابل ۸/۳ و ۲ درصد) شناسایی شد. در زمان بروز ورم پستان طی فاز فولیکولار، طول این بخش از چرخه در گاوهای درگیر باکتری گرم منفی و گاوهایی که هیچ عامل بیماری زایی از پستان آنها جدا نشد در مقایسه با گاوهای مبتلا به ورم پستان باکتریایی گرم مثبت و گاوهای سالم تقریبا ۳ روز طولانی تر شد.
نرخ باروری
هدف از مطالعات گسترده شامل ثبت ۲۸۷،۱۹۲ تلقیح اول طی هفت سال گذشته در فلسطین اشغالی، ارزیابی اثرات ورم پستان بود. به ویژه پژوهشگران بر الگوی شمار سلول های بدنی نزدیک اولین تلقیح مصنوعی بر میزان آبستنی تمرکز کردند. شمار سلول های بدنی با آستانه ۱۵۰،۰۰۰ برای تفکیک گاوهای سالم از گاوهای مبتلا به ورم پستان در نظر گرفته شد. از این رو گاوهای با شمار سلول های بدنی بالا پیش از تلقیح و شمار سلول های بدنی پایین پس از تلقیح برای درمان برگزیده شدند. گاوهای با شمار سلول های بدنی پایین پیش از تلقیح و شمار سلول های بدنی بالا پس از تلقیح تحت عنوان عفونت جدید معرفی شدند. همچنین گاوهای با شمار سلول های بدنی بالا پیش و پس از تلقیح با عنوان گاوهای مبتلا به ورم پستان مزمن (احتمالا تحت بالینی) نامیده شدند. در کلیه موارد، باروری در مقایسه با گروه شاهد کاهش یافته بود (جدول۲).
گاوهای مبتلا به ورم پستان حاد چطور؟ تنها مورد افزایش شمار سلول های بدنی (بیش از یک میلیون سلول در تنها یک نمونه شیر مورد آزمون روزانه) در طی ۱۰ روز پیش از تلقیح و نه زودتر از آن موجب کاهش احتمال باروری به میزان ۶/۲۳ درصد شد. نتایج نشان دادند که افزایش شمار سلول های بدنی در حوالی تلقیح به ویژه برای ورم پستان تحت بالینی در ارتباط با کاهش معنی دار احتمال باروری است و حتی افزایش اندک شمار سلول های بدنی موجب کاهش نرخ باروری می شود.
تعداد ۱۰۰۱ گاو هلشتاین از دو مزرعه تجاری در کالیفرنیا، با نگاهی به گذشته و بر طبق بروز اولین مورد ورم پستان بالینی توسط عامل بیماریزای محیطی به ۴ گروه تقسیم شدند. موارد بالینی ورم پستان توسط کارکنان گله بر مبنای شیر غیر طبیعی یا التهاب غده پستانی در هر دوره شیردهی شناسایی شد. گروه شامل:
- گروه شاهد بدون وجود ورم پستان بالینی
- اولین مورد ورم پستان بالینی پیش از اولین تلقیح منجر به آبستنی
- اولین مورد ورم پستان بالینی بین اولین تلقیح پس از آبستنی و تشخیص باروری
- اولین مورد ورم پستان بالینی پس از تشخیص باروری
ورم پستان موجب کاهش تولید شیر، افت ۳/۵ درصد چربی شیر و ترکیبات شیر شد. البته نتیجه تنها در گاوهای مبتلا به ورم پستان و بلافاصله پس از اولین تلقیح مشاهده شد. در زمان بروز ورم پستان بلافاصله پس از تلقیح، پیامد آبستنی به طور منفی تحت تاثیر قرار گرفت (جدول ۳).
در مطالعه ای دیگر ۴۴۷ راس گاو از ۶ گله ژاپن با عنوان ارتباط میان افزایش شمار سلول های بدنی و عملکرد تولید مثلی مورد بررسی قرار گرفت. بر طبق این مطالعه گاوهای با شمار سلول های بدنی ۲۰۰،۰۰۰ تا ۵۰۰،۰۰۰ نرخ باروری و آبستنی کمتری داشتند و نسبت دامهای با شمار سلولهای بدنی پایین تر از ۲۰۰،۰۰۰، فاصله بین زایش تا باروری طولانی تری داشتند. گاوهای بالغ (۵ شکم زایش یا بیشتر) به نسبت گاوهای شکم اول یا دوم، افزایش بیشتری در شمار سلول های بدنی نشان دادند.
مزیت دو جانبه
آنچه از مطالعه اخیر به وضوح قابل درک است، این است که تلاش فراوان برای کاهش بروز ورم پستان و شمار سلول های بدنی افزایش یافته و تاثیر بسزایی در افزایش شیر قابل فروش و بهبود عملکرد تولید مثلی دارد. شما و همکارانتان برای کاهش شمار سلولهای بدنی گله خود چه تغییر مدیریتی را می توانید اعمال کنید؟ تلقیح مصنوعی خوبی داشته باشید.